Đến thôn Minh Sơn, xã Xuân Minh (Quang Bình) chúng tôi ghé thăm HTX chè Quang Minh, với sản phẩm chè Shan tuyết nổi tiếng. Ngồi trong xưởng sản xuất chè nằm bên dòng suối trong mát trò chuyện với anh Phùng Sùn Chòi, Giám đốc HTX nghe anh kể về đời sống gắn bó với nghề chè và ước mơ làm sản phẩm thương hiệu chất lượng cao đưa chè Shan tuyết Xuân Minh ra thế giới.
Giám đốc HTX chè Quang Minh, Phùng Sùn Chòi giới thiệu sản phẩm chè Shan tuyết với khách hàng.
Hầu như thôn nào ở xã Xuân Minh cũng có chè, những đồi chè xanh mướt nằm lẫn với cây cối của núi rừng tự nhiên. Thôn Minh Sơn, nằm gần trung tâm xã nên đường đi lại thuận tiện, có điện lưới quốc gia, điều kiện mặt bằng cũng tốt hơn các thôn khác nên là trung tâm sản xuất chè của xã Xuân Minh.
Anh Phùng Sùn Chòi, người dân tộc Dao đỏ sinh ra và lớn lên ở đây, cuộc đời anh gắn với cây chè Shan tuyết, những rừng chè, nương chè của Tổ tiên để lại và trồng mới trở thành nguồn sinh kế bao đời nay. Nghề trồng và làm chè có ở Xuân Minh lâu đời nhưng bà con chủ yếu sản xuất, chế biến thủ công, manh mún; năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm không cao. Làm chè từ bé nên anh Chòi luôn canh cánh suy nghĩ phải đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh mới đảm bảo phát triển sản xuất bền vững, đồng thời đưa được sản phẩm của địa phương mình tới người tiêu dùng trong và ngoài nước. Nghĩ là làm, năm 2017, anh Chòi bàn với gia đình quyết định đầu tư trang thiết bị tiên tiến để sản xuất chè.
Có máy móc rồi còn phải cần kỹ thuật, anh lại khăn gói đi các vùng chè nổi tiếng như chè Thái Nguyên, chè Mộc Châu (Sơn La) để học hỏi kinh nghiệm sản xuất, chế biến, bảo quản, đóng gói chè. Khi thấy những sản phẩm chè các vùng quê đó được đóng gói xuất đi mọi miền đất nước, thậm chí đi ra nước ngoài, anh tự hỏi tại sao mình không sản xuất, chế biến chè quê mình thành sản phẩm có thương hiệu như vậy?
Một mình làm thì khó thành công, phải kéo mọi người trong thôn, xã làm cùng mình, vì thế ý tưởng thành lập HTX đã hình thành trong anh. Năm 2017, HTX Minh Quang ra đời với mục tiêu chinh phục các thị trường khó tính trong và ngoài nước. Năm 2018, các sản phẩm trà mang tính đặc sản của Xuân Minh được đưa ra thị trường, lúc đầu gặp không ít khó khăn do chưa có chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng. Trải qua nhiều năm tạo dựng với chất lượng sản phẩm làm đầu, đúng thời điểm chương trình mỗi xã một sản phẩm được triển khai đã giúp HTX có thêm lực để cải tiến hoàn thiện bao bì, xây dựng thành công sản phẩm có thương hiệu mang dấu ấn bản địa. Cùng sự quan tâm của Trung tâm Xúc tiến Công thương - Sở Công thương đưa sản phẩm của HTX đi quảng bá tại các vùng miền, từ đó chè Shan tuyết Xuân Minh dần được người tiêu dùng chấp nhận, có chỗ đứng trên thị trường.
Ở Xuân Minh, chè Shan tuyết phân bố hầu khắp các thôn, trong đó các vùng chè cổ thụ đều có độ cao từ 1.200 -1.800 m so với mực bước biển, với 10 thôn là vùng nguyên liệu sản xuất sạch, giúp cho HTX có thêm điểm tựa để tạo ra những sản phẩm giá trị, chất lượng để chinh phục các thị trường khó tính.
Hiện tại, sản phẩm chè Xanh của HTX đã đạt tiêu chuẩn 4 sao theo Chương trình OCOP của tỉnh; tới đây, HTX sẽ đầu tư mua sắm máy sấy công nghiệp với công suất 5 tấn/ngày, phấn đấu sản xuất và tiêu thụ 100 nghìn sản phẩm/năm; mở rộng nhà xưởng sản xuất đảm bảo các yếu tố vệ sinh an toàn thực phẩm đưa sản phẩm chất lượng ra các đại lý trên toàn quốc và xuất khẩu sang các nước và vùng lãnh thổ như: Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và thị trường châu Âu...