Hà Giang là vùng đất khó, nhưng bù lại được thiên nhiên ban tặng nhiều sản vật nổi tiếng với sự kết tinh của đất trời, sự cần cù, chịu khó của bà con các dân tộc. Trong số rất nhiều sản phẩm của Hà Giang, chè Fìn Hò của HTX Chế biến chè Phìn Hồ là một sản phẩm đặc biệt, không chỉ bởi chất lượng mà còn bởi câu chuyện xây dựng thương hiệu. Những năm qua, cùng với sự nỗ lực của HTX, còn có sự hỗ trợ từ nguồn khuyến công của tỉnh, khuyến khích cho sự vươn xa của các sản phẩm chè do HTX sản xuất.
Trong số nhiều sản phẩm chè trong tỉnh, chè Fìn Hò nổi bật lên với hình ảnh bà cụ người Dao Đỏ uống chè.
Cách đây 13 năm, HTX chè Phìn Hồ được thành lập tại thôn Làng Giang, xã Thông Nguyên, huyện Hoàng Su Phì, với thành viên là các gia đình đồng bào Dao. Theo thống kê chưa đầy đủ, Hoàng Su Phì là vùng đất hiện còn giữ được khoảng 4.600 ha chè Shan tuyết cổ thụ. Nơi đây có những diện tích chè đã được công nhận quần thể cây di sản Việt Nam nổi tiếng. Nhiều diện tích chè Shan tuyết của Hoàng Su Phì sinh trưởng ở độ cao từ trên 1.000 – 1.500m so với mực nước biển đã được đánh giá và cấp chứng nhận Organic, trong đó có 160ha là tiêu chuẩn Organic Châu âu. Những yếu tố thuận lợi đó đã ược HTX Chế biến chè Phìn Hồ tận dụng tốt để phát triển. Ngoài nguồn nguyên liệu chế biến rất tốt, HTX đã rất năng động, sáng tạo trong việc phát huy những câu chuyện kể dân gian, những hình ảnh địa phương rất đẹp và gần gũi để góp phần xây dựng nên một sản phẩm với chất lượng tốt và hình ảnh sản phẩm ấn tượng, bắt mắt hơn so với các sản phẩm cùng loại ở địa phương. Trong số nhiều sản phẩm chè hiện nay trên thị trường, người tiêu dùng có thể nhận thấy một sản phẩm nổi bật là chè Fìn Hò của HTX Chế biến chè Phìn Hồ. Trên bao bì sản phẩm của Fìn Hò trà, dễ dàng nhận thấy hình ảnh bà cụ người Dao đỏ đang uống trà rất đẹp.
Trao đổi với anh Lý Chòi Nhàn, thành viên sáng lập HTX, được biết trong hướng đi lên của mình, đã có rất nhiều trăn trở, từ việc sản xuất, chế biến đến bao bì sản phẩm và đặc biệt là việc kể được một câu chuyện văn hóa ngắn gọn về nguồn gốc sản phẩm trên bao bì sản phẩm để người tiêu dùng có thể cảm nhận ngay chất lượng và niềm tin tiêu dùng. Đó cũng là cách để sản phẩm của HTX vươn xa, được Hội đồng đánh giá, chấm điểm OCOP Quốc gia công nhận là sản phẩm OCOP 5 sao Quốc gia cho 2 sản phẩm của HTX mới đây, giúp cho HTX Phìn Hồ là đơn vị đầu tiên của tỉnh có sản phẩm chè được công nhận OCOP 5 sao. Câu chuyện về cái tên Fìn Hò gắn với tên gọi của vùng núi cao trong lành, gắn với dòng họ lý của người Dao đỏ. Đó cũng là câu chuyện kiên trì bám và khai phá vùng đất nguyên sơ của người Dao ở xã Thông Nguyên, gắn với lịch sử phát triển của cây chè Shan tuyết ở đây, và trong những nghiên cứu về ngành chè thì rất có thể đây là lịch sử phát triển lâu đời nhất của cả ngành chè Việt Nam vậy.
Trong cơ chế thị trường cạnh tranh, dù có chất lượng, nhưng để đảm bảo thương hiệu được gìn giữ, HTX Chế biến chè Phìn Hồ đã nhanh chóng nghĩ đến việc bảo hộ cho sản phẩm, thương hiệu. Với sự hỗ trợ từ nguồn khuyến công của tỉnh, HTX đã không chỉ được hỗ trợ về máy móc, kỹ thuật, mà còn được nguồn khuyến công hỗ trợ kinh phí để thiết kế và in bao bì sản phẩm; hỗ trợ kinh phí tham gia triển lãm và các hội trợ xúc tiến thương mại trong và ngooài tỉnh. HTX cũng đã chủ động xây dựng, đăng ký bảo vệ tên gọi sản phẩm "Fìn Hò trà" với Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Từ đó đến nay, bền bỉ trong sự phát triển của thị trường chè rất sôi động ở Hà Giang và Việt Nam, thương hiệu Fìn Hò trà ngày càng trở nên nổi tiếng hơn, trở thành một sản phẩm có sức tiêu thụ ổn và là món quà của nhiều du khách gần xa khi đến với Hà Giang. HTX chế biến chè Phìn Hồ hiện đang sản xuất chế biến xây dựng Fìn Hò trà với nhiều dòng sản phẩm, gồm: Trà xanh, Hồng trà và trà đen, Bạch trà, bột trà Shan hay còn gọi mát cha và Trà Tiên. Năm 2015, sản phẩm Fìn Hò trà đã được Tổ chức liên minh Châu Âu chứng nhận sản phẩm Organic. Và chứng nhận này cũng được HTX khai thác đưa lên bao bì sản phẩm. Qua đó, giúp HTX có thêm ưu thế để khẳng định chất lượng, thương hiệu của mình.
Trao đổi với chúng tôi trong các sự kiện lễ hội chè của Hà Giang, nhiều du khách đến từ các tỉnh, thành đều bày tỏ sự quan tâm và chú ý đến các sản phẩm chè Fìn Hò với hình ảnh bà cụ người Dao Đỏ rất đẹp và cách giới thiệu sản phẩm rất gọn, dễ hiểu trên bao bì mỗi sản phẩm của chè Fìn Hò. Đây là một hình ảnh cực kỳ ý nghĩa và để lại những cảm nhận rất đẹp của người tiêu dùng. Qua tìm hiểu, lãnh đạo HTX cho biết, bà cụ trong hình chính là người Dao Đỏ, sinh ra và cư trú tại thôn Phìn Hồ, là nơi có vùng nguyên liệu chè lớn nhất và ngon nhất của tỉnh Hà Giang. Sở dĩ những hình ảnh như vậy được đưa lên bao bì sản phẩm xuất phát từ mong muốn rất chân thật của các thành viên HTX, đó là sản phẩm Fìn Hò trà từ hình ảnh bao bì, cho đến tên thương hiệu và con người sản xuất đều là người địa phương.
Từ thực tiễn phát triển các sản phẩm đặc thù, đặc sản của Hà Giang nhiều năm qua và với thành công của HTX Chế biến chè Phìn Hồ cho thấy, dù địa bàn sản xuất ở xa trung tâm, khó khăn trong giao thương, nhưng nếu biết xây dựng hình ảnh và chất lượng sản phẩm, gắn với câu chuyện kể về lịch sử văn hóa vùng đất, con người một cách chân thật, hấp dẫn sẽ là những yếu tố quan trọng để sản phẩm có sức sống, sức phát triển bền vững. Với sự sáng tạo, vươn lên trong sản xuất, HTX Chế biến chè Phìn Hồ đã từng được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen.
Huy Toán