Vướng ở kinh phí đầu tư

Theo Bộ Công Thương, hệ thống chợ truyền thống đã và đang đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phân phối hàng hóa chung của cả nước, đặc biệt là ở khu vực nông thôn. Đến cuối năm 2018, cả nước có 8.475 chợ, trong đó, 229 chợ hạng 1; 903 chợ hạng 2; 7.205 chợ hạng 3 và 138 chợ chưa phân hạng. Tính chung trên các địa bàn, giá trị hàng hóa dịch vụ qua hệ thống chợ chiếm khoảng 40%.

Sự tiện lợi - yếu tố quan trọng khiến chợ truyền thống vẫn hút khách

Tuy nhiên, hiện nay công tác đầu tư phát triển hệ thống chợ truyền thống ở các địa phương gặp không ít khó khăn. Tại Nghị định số 02/2003/NĐ-CP và Nghị định số 114/2009/NĐ-CP về phát triển và quản lý chợ nêu rõ “không cho phép sử dụng ngân sách nhà nước để đầu tư xây dựng, nâng cấp, sửa chữa, cải tạo chợ”.

Về vấn đề này, Bộ Công Thương cho hay, thực hiện chủ trương xã hội hóa hoạt động đầu tư và phát triển chợ, tại một số nơi, chợ nông thôn đã có bước phát triển mạnh mẽ, ngày càng hiện đại và đồng bộ hơn. Song, một số chợ ở khu vực nông thôn, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, chưa hấp dẫn doanh nghiệp. Do đó, một số chợ trước đây do nhà nước đầu tư xây dựng và khai thác, nay đã xuống cấp, không có nguồn lực để đầu tư.

Lựa chọn phương án phù hợp

Trước tình trạng này, một số chợ truyền thống đã được cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới hoặc chuyển đổi mô hình hoạt động của chợ, nhằm mục đích phục vụ tốt hơn nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng. Tuy nhiên, điều này cũng gây lo ngại sự biến mất của các chợ truyền thống.

Chia sẻ trong một cuộc hội thảo về mô hình chợ dân sinh, TS. Đào Ngọc Nghiêm - nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc Hà Nội - khẳng định, rất cần gìn giữ không gian giao tiếp ở các chợ truyền thống nhưng vẫn phải bảo đảm có hình thức không gian kiến trúc an toàn, văn hóa.

Cùng quan điểm với TS. Đào Ngọc Nghiêm, nhiều ý kiến phân tích thêm, việc chuyển đổi cần có sự tham mưu của các cấp quản lý về thương mại cùng với chính quyền sở tại, đánh giá kỹ các khâu trước khi tiến hành thay đổi, xây dựng phương án phù hợp; đồng thời, cần có sự tham vấn của bà con một cách công khai, dân chủ và ngay từ sớm thì quá trình chuyển đổi hoặc thay đổi sẽ tạo được sự đồng thuận cao trong xã hội.

Là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công nghiệp và thương mại, Bộ Công Thương đề nghị, Sở Công Thương các tỉnh, thành phố tiếp tục nghiên cứu, vận dụng và tham mưu với UBND tỉnh trong việc phân bổ vốn hỗ trợ đầu tư phát triển chợ tại địa bàn để khuyến khích các thành phần kinh tế bỏ vốn đầu tư xây dựng chợ; mặt khác, tiếp tục tham mưu, đề xuất với Chính phủ, các bộ, ngành có liên quan sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách liên quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho mạng lưới chợ truyền thống phát triển.